Spotkanie w ramach projektu ZAWÓD: KURATOR

Pay for Your pleasure. Krytyka instytucjonalna i jej media -  Ewa Małgorzata Tatar rozmawia z Łukaszem Jastrubczakiem

17 maja 2013, godz. 18.00, wstęp wolny

Kurator sztuki jest współcześnie postrzegany jako postać enigmatyczna, funkcjonująca w relacjach między instytucjami sztuki, artystami i odbiorcami, ale której rolę, cele i sposoby działania trudno jednoznacznie określić. Na ile i w jaki sposób kurator wytwarza refleksję krytyczną nad fenomenami kulturowymi? Jakimi technikami i strategiami się posługuje? Z jakich mechanizmów działań instytucjonalnych korzysta i co na tym zyskuje? Gdzie są granice jego autonomii i właściwie na czym polega współpraca z artystami? To tylko wybrane problemy, nurtujące wielu dzisiejszych odbiorców sztuki. Niewielka praktyka badań muzeologicznych, brak znajomości historii krytyki instytucjonalnej, niewielka ilość publikacji problematyzujących relacje podmiotowo-instytucjonalne w polu sztuki w języku polskim czy też ciągle niezbyt ugruntowana w Polsce tradycja edukacji krytycznej wśród artystów i osób związanych z wystawiennictwem, galerzystów i samych instytucji sztuki sprawiają, że w podejmowanie działań ukierunkowanych na prezentację i promocję współczesnej sztuki rodzi wiele nieporozumień, niejasności, które utrudniają odbiór sztuki współczesnej i często zniechęcają do niej potencjalnych odbiorców. Podczas realizacji projektu „Zawód: kurator” będziemy poszukiwać odpowiedzi na pytania o społeczne uprawomocnienia pozycji kuratora sztuki, o relacje, w jakich funkcjonuje oraz ich uwarunkowania. Zastanowimy się nad wartościami, jakie prezentuje, promuje, afirmuje i neguje, o konteksty, które czynią jego działalność edukacyjnie, twórczo i krytycznie uzasadnioną.

Pierwsze skojarzenia, jakie nasuwają się po wywołaniu z hasła "krytyka instytucjonalna" to transparentny, zaparowany nieco sześcian Hansa Haacke czy onanizująca się w trakcie słuchania nagrania z audioprzewodnika o filar w holu Museum Guggenhaim w Bilbao Andrea Fraser, autorka klasycznych już paraoprowadzań muzealnych. Nieliczni pamiętają o takich działaniach, jak cykl perormanc'ów Mierle Ukleles pt. Maitenance art, w których artystka nadawała widoczność pracy stojącej za codziennością instytucji, deprecjonowanej w obliczu powagi eksponatu instytucjonalnej krzątaninie. Tak wyglądały początki nurtu krytyki instytucjonalnej. Podobne postawy artystów żywe są do dziś w instytucjach, nas jednak interesować będzie przede wszystkim wystawa jako medium, którym instytucje sztuki komunikują się z publicznością, i to w jaki sposób przy pomocy display'u kuratorzy i artyści pracują krytycznie z zastanym potencjałem instytucjonalnym. W rozmowie artysty Łukasza Jatrubczaka i kuratorki Ewy Tatar przywołane zostaną takie realizacje, jak m.in. wystawa bez tytułu Goshki Macugi w Zachęcie.